Het viel me tijdens een reis in Scandinavië op dat er bij de ingang van gebouwen soms ‘blikjespletters’ stonden. Mensen gooiden hun gebruikte blikje hierin als ze naar binnen liepen, waarna het direct werd geplet om de handling makkelijker te maken. Daar zijn ze blijkbaar veel verder dan wij met metalen verpakkingen.
Tot voor kort dan. Er is op dit moment immers een flinke discussie gaande over plastic verpakkingen, vooral vanwege de ‘soep’ die de oceanen ervan koken. Steeds meer merken gaan daarom over van plastic flesjes naar blikjes. In Nederland zijn die meestal van staal gemaakt, maar volgens mij is aluminium een beter alternatief.
De voordelen van aluminium verpakkingen
Wat opvalt is dat blikjes in de VS namelijk helemaal van aluminium worden gemaakt. Vaak zijn die verschillen tussen landen te verklaren door de plaatselijke lobby. De stalen blikjes in Nederland hebben wel een bovenkant van aluminium, vanwege het lipje. Maar omdat aluminium voor 100% (en oneindig) te recyclen is, zou het vanuit milieuoogpunt veel logischer zijn om het blikje helemaal van aluminium te maken. Daarnaast moeten stalen blikjes van binnen ook worden behandeld om te zorgen dat ze niet roesten, bij aluminium blikjes hoeft dat niet.
Aluminium verpakkingen zijn dus makkelijk te recyclen, in Europa komt 74,5% terug. In Nederland wordt het vaak samen met plastic verzameld en met een zogenaamde wervelstroom gescheiden van het overige afval. Dat werkt perfect, zo heb ik wel eens mogen zien: de wervelstroom gooit het aluminium zo van de lopende band.
Nadelen van aluminium verpakkingen?
Het meest genoemde nadeel van aluminium is dat het veel energie kost om het nieuw te maken, veel meer dan staal. Als je het gaat recyclen, kost het echter nog maar 5% van de energie. Bovendien kun je het oneindig blijven recyclen zonder kwaliteitsverlies.
Vaak wordt ook de prijs van aluminium als tegenargument genoemd, maar als je de kosten per kilo telt valt ook dat wel mee. Je kunt ook overwegen om statiegeld op aluminium blikjes in te voeren, zoals dat nu al op PET-flessen gebeurt. Met een pletter zoals in Scandinavië kun je grote hoeveelheden blikjes innemen, zonder dat er veel volume ontstaat.
Er zijn ook discussies over transportkosten: plastic is natuurlijk lichter dan aluminium, maar staal en glas veel zwaarder. Het gewicht van het materiaal is echter veel minder belangrijk dan het gewicht van de inhoud.
Tenslotte wordt vaak negatief gereageerd op de verflaag op de blikjes, soms zo dik als het aluminium zelf. Dat nadeel zou kunnen worden opgelost met een wettelijk maximale hoeveelheid verf, bijvoorbeeld 10-20% van het oppervlak. Zoals bij de blikjes van Red Bull, die in de markt vaak als de standaard worden gezien.
Volgens mij houdt niets een succesvolle overstap van plastic op aluminium tegen. Alhoewel…volgens een recent artikel in het Financieel Dagblad zou het in Europa niet eens lukken om op korte termijn helemaal van kunststof verpakkingen over te stappen op aluminium, ‘tenzij de vliegtuigbouw zou instorten’. Aangezien we dat voorlopig niet kunnen verwachten, zal een snelle overstap van plastic op aluminium verpakkingen daarom niet gebeuren. Ook al is het beter.
lambert.van.de.schans@mcb.nl, 040 208 8261